LET OP: LEVERINGEN DEN HAAG DEZE WEEK ALLEEN OP VRIJDAG!
- Levertijd: 1-2 werkdagen
- Gezonde maaltijden
- Bezorging binnen NL & BE
- 100% halal
LET OP: LEVERINGEN DEN HAAG DEZE WEEK ALLEEN OP VRIJDAG!
Of je nu een fanatieke sporter bent, net begonnen bent met krachttraining, of gewoon geïnteresseerd bent in een gezond lichaam: de rol van eiwitten mag je niet onderschatten. Eiwitten spelen een cruciale rol in het herstel en de opbouw van spieren. Maar waarom is dat zo? Wat doen eiwitten precies in je lichaam, en hoe dragen ze bij aan spierherstel na inspanning?
In dit artikel leggen we uit wat eiwitten zijn, waarom je lichaam ze nodig heeft, hoe spierherstel werkt en welke rol eiwitten hierin spelen. Ook bespreken we hoe je voldoende eiwitten binnenkrijgt, en wat de beste momenten zijn om eiwitten te eten rondom je training.
Eiwitten, ook wel proteïnen genoemd, zijn één van de drie macronutriënten die ons lichaam nodig heeft om goed te functioneren. De andere twee zijn koolhydraten en vetten. Eiwitten bestaan uit aminozuren, de bouwstenen van het lichaam. Er zijn twintig verschillende aminozuren, waarvan negen essentieel zijn: dat wil zeggen dat je lichaam ze niet zelf kan aanmaken, en je ze dus uit voeding moet halen.
Aminozuren worden gebruikt voor tal van processen in je lichaam. Ze zijn nodig voor de aanmaak van cellen, enzymen, hormonen, huid, haar en – belangrijk voor dit artikel – spierweefsel. Je kunt eiwitten dus zien als het bouwmateriaal van je lichaam.
Je lichaam is voortdurend bezig met het vernieuwen van cellen. Elke dag breek je oude cellen af en maak je nieuwe aan. Dat geldt voor je huid, je organen, je bloedcellen én je spieren. Voor dat hele proces heeft je lichaam eiwitten nodig. Zonder voldoende eiwitten stagneert dat proces, wat kan leiden tot spierafbraak, verminderde weerstand en trager herstel na ziekte of inspanning.
Eiwitten leveren ook energie. Eén gram eiwit levert 4 kilocalorieën (kcal). Toch is energie leveren niet de hoofdtaak van eiwitten – dat is meer de rol van koolhydraten en vetten. In situaties van energiegebrek, zoals bij strenge diëten of extreme sportinspanningen, kan je lichaam eiwitten als energiebron gaan gebruiken. Dit gaat echter ten koste van spiermassa, want dan worden spieren afgebroken om energie vrij te maken.
Wanneer je sport, vooral bij krachttraining of intensieve duurtraining, ontstaan er kleine scheurtjes in je spiervezels. Dit klinkt misschien ernstig, maar het is een volkomen normaal en zelfs gewenst proces. Die kleine beschadigingen zorgen ervoor dat je spieren zich na de training gaan herstellen. Tijdens dit herstelproces worden de spiervezels niet alleen gerepareerd, maar vaak ook versterkt – waardoor je spieren groter of sterker worden. Dit fenomeen heet spieradaptatie.
Maar om die scheurtjes te kunnen repareren, heeft je lichaam bouwstoffen nodig. En dat is precies waar eiwitten in beeld komen.
Wanneer je spieren beschadigd raken door training, activeert je lichaam een herstelproces dat afhankelijk is van eiwitsynthese. Eiwitsynthese is het proces waarbij je lichaam nieuwe eiwitten aanmaakt om de beschadigde spiercellen te herstellen en te versterken.
Tijdens en na het sporten ontstaat een verhoogde vraag naar aminozuren – de bouwstenen van eiwitten. Je lichaam haalt deze bij voorkeur uit je voeding. Als je te weinig eiwitten eet, zal je lichaam aminozuren halen uit andere lichaamsweefsels, zoals bestaande spiermassa. Dat wil je natuurlijk voorkomen, zeker als je sterker of gespierder wilt worden.
Het doel van eiwitconsumptie na het sporten is dan ook om voldoende aminozuren aan te leveren op het moment dat je lichaam ze het meest nodig heeft: tijdens het spierherstel.
Je spiermassa wordt mede bepaald door de balans tussen eiwitsynthese (opbouw) en eiwitafbraak (afbraak). Als de eiwitsynthese groter is dan de afbraak, groeit je spiermassa. Als de afbraak groter is, verlies je spiermassa.
Na inspanning is er tijdelijk sprake van verhoogde eiwitafbraak. Zonder voldoende eiwitten uit voeding kan dat leiden tot verlies van spiermassa. Door op het juiste moment voldoende eiwitten te eten, stimuleer je de eiwitsynthese en help je je spieren sterker terug te komen.
Deze balans wordt ook wel de eiwitbalans genoemd. Sporters streven naar een positieve eiwitbalans om spiergroei of spierbehoud te bevorderen. Lees hier meer over in onze artikel over: Is te veel eiwit slecht voor je.
De eiwitbehoefte hangt af van je gewicht, je activiteitenniveau en je doelen. Voor een gemiddelde volwassene geldt een aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (ADH) van ongeveer 0,8 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht. Voor mensen die regelmatig sporten, ligt deze behoefte een stuk hoger.
Voor krachttrainers, duursporters en mensen die spiermassa willen opbouwen of behouden, geldt meestal een richtlijn van 1,6 tot 2,2 gram eiwit per kilogram lichaamsgewicht per dag. Dus een sporter van 75 kilo zou tussen de 120 en 165 gram eiwit per dag moeten consumeren.
Het is ook belangrijk om de eiwitinname over de dag te verdelen. Uit onderzoek blijkt dat het lichaam eiwitten beter benut als je ze in meerdere porties inneemt, in plaats van in één grote maaltijd.
Het moment waarop je eiwitten binnenkrijgt, speelt ook een rol. Hoewel het niet per se nodig is om direct na je training een eiwitshake te nemen, blijkt uit onderzoek dat het wél voordelig is om binnen twee uur na de training eiwitten te eten. Dit tijdsvenster wordt vaak de “anabole window” genoemd.
Tijdens deze periode is je lichaam extra gevoelig voor de opname van aminozuren, waardoor de eiwitsynthese optimaal gestimuleerd wordt. Een combinatie van eiwitten en koolhydraten na de training is ideaal, omdat koolhydraten ook helpen bij het aanvullen van glycogeenvoorraden en insuline de opname van aminozuren kan bevorderen.
Daarnaast is het ook aan te raden om voor het slapengaan een portie eiwitten te nemen, bijvoorbeeld in de vorm van kwark. Tijdens je slaap is je lichaam namelijk actief bezig met herstelprocessen, waaronder spierherstel.
Niet alle eiwitten zijn gelijk. De kwaliteit van een eiwit hangt af van het aminozuurprofiel en de verteerbaarheid. Dierlijke eiwitten zoals in vlees, vis, eieren en zuivel bevatten alle essentiële aminozuren en worden goed opgenomen door het lichaam.
Whey-eiwit (wei), dat vaak in eiwitshakes zit, wordt zeer snel opgenomen en is daarom ideaal na de training. Caseïne, een langzamer verteerbare eiwitbron (zoals in kwark), is juist geschikt voor de nacht.
Voor vegetariërs en veganisten zijn er plantaardige alternatieven zoals soja, erwten, linzen, noten en volkoren granen. Plantaardige eiwitten bevatten niet altijd alle essentiële aminozuren in voldoende hoeveelheden, maar door verschillende bronnen te combineren kun je alsnog een compleet aminozuurprofiel binnenkrijgen.
Voorbeelden van goede plantaardige eiwitcombinaties zijn:
Als je onvoldoende eiwitten binnenkrijgt, kan dat leiden tot verschillende klachten, zeker als je actief sport. Veelvoorkomende signalen zijn:
Deze klachten kun je vaak voorkomen door je eiwitinname goed af te stemmen op je activiteiten.
Naast spierherstel spelen eiwitten ook een belangrijke rol bij gewichtsbeheersing. Ze geven een langer verzadigd gevoel dan koolhydraten of vetten, waardoor je minder snel geneigd bent om te veel te eten. Ook kost het lichaam meer energie om eiwitten te verteren, wat bijdraagt aan het zogenaamde thermogene effect van voedsel.
Voor mensen die vet willen verliezen zonder spiermassa te verliezen, is het daarom aan te raden om tijdens het afvallen juist iets méér eiwitten te eten dan normaal.
Eiwitten zijn onmisbaar voor het herstel en de opbouw van spieren. Na een training raakt je spierweefsel licht beschadigd en eiwitten leveren de aminozuren die je lichaam nodig heeft om die schade te herstellen en je spieren sterker terug te laten komen.
Een goede eiwitinname, verdeeld over de dag en afgestemd op je gewicht en activiteiten, helpt je niet alleen om spiermassa op te bouwen, maar ook om blessures te voorkomen, sneller te herstellen en beter te presteren.
Of je nu traint voor spiergroei, kracht, uithoudingsvermogen of algemene gezondheid: voldoende eiwitten zijn een fundamenteel onderdeel van je herstel en succes. Kies voor kwalitatieve eiwitbronnen, eet ze op de juiste momenten en geef je lichaam de bouwstenen die het nodig heeft.
Wil je meer informatie over eiwitten? Bekijk dan hier al onze artikelen over eiwitten.
Coupon gekopieerd
Login met je persoonlijke Prepthefood account
Of
Nog geen Prep Account?
Registreer binnen een paar stappen en creëer je eigen Prep Account voor persoonlijke aanbiedingen en acties.
Registreer je nu en maak een persoonlijke Prep Account
Of
